صنایع سنگ

 

     کره‌ی زمین از نظر خواص فیزیکی ساختاری لایه‌ای دارد. قسمت مرکزی آن جامد است و هسته ی داخلی نامیده می شود و از نظر ترکیب شیمیایی به  طور عمده از آهن و نیکل ساخته شده است.
اطراف هسته ی داخلی را، لایه ی مایعی از آهن و نیکل، به نام قسمت خارجی هسته، فراگرفته است واطراف قسمت‌خارجی‌هسته‌را لایه‌ای ضخیم به نام گوشته می‌پوشاند. گوشته خود از لایه هایی با خواص فیزیکی متفاوت تشکیل شده است، گوشته ی زیرین جامد و سخت است و به طور عمده از عناصری چون سیلسیوم، اکسیژن، آهن و منیزیوم به وجود آمده است. روی گوشته ی زیرین را لایه ای خمیری، که به آن سست کره می گویند، فرا گرفته است. روی سست کره مواد باز به صورت سخت و جامداند. دو لایه ی فوق از نظر ترکیب شیمیایی، تفاوت چندانی با گوشته ی زیرین ندارند.
اطراف گوشته را لایه ای نازک و جامد به نام پوسته، می پوشاند. ترکیب شیمیایی پوسته به طور عمده از سیلسیوم، اکسیژن و آلومینیم است. زمین شناسان مواد طبیعی و غیرزنده ی سازنده ی پوسته و قسمت جامد روی سست کره را سنگ می نامند و اصطلاح سنگ کره را برای خارجی ترین لایه ی زمین به کار می برند.
سنگ ها از چه موادی تشکیل شده اند؟
     سنگ ها از یک یا مجموعه ای از چند کانی تشکیل شده اند. بنابر این برای مطالعه و شناسایی سنگ ها لازم است اجزای سازنده ی آن ها، یعنی کانی ها را تعریف کنیم. 
کانی، ماده ای است طبیعی، غیرآلی، متبلور و جامد که ترکیب شیمیایی،نسبتاً ثابتي دارد. در طبيعت حدود 3000 نوع كاني پيدا مي شود كه از لحاظ تركيب شيميايي، شکل ظاهری، رنگ، اندازه، شکل بلور و ... بسیار متفاوت اند. علت این تفاوت ها مربوط به شرایط فیزیکی و محیط های متفاوتی است که کانی ها در آن شکل می گیرند.
     برخی از کانی ها در محیط های آبی شکل می گیرند. برخی از کانی ها بر اثر سرد شدن بخارها در سطح یا شکاف موجود در سنگ ها به وجود می آیند. برخی از کانی ها در دماها و فشارهای بیشتر و اغلب از یک سیلیکات مذاب و سیال تشکیل می شوند. گروه دیگری از کانی ها در محیط جامد درست می شوند. برخی از کانی ها مانند کوارتز، در شرایطی متنوع، از سطح گرفته تا چند کیلومتری عمق زمین، تشکیل می شوند. 
     کانی هایی که در شرایط محدودی تشکیل یا یافت می شوند، از نظر زمین شناسان نشانه هایی برای طبقه بندی سنگ ها هستند. 
     به طور کلی کانی هایی که مستقیماً از انجماد ماگما یا یک سیال داغ حاصل شده باشند، زمانی که در کنار هم قرار گیرند، سنگ های آذرین را به وجود می آورند و کانی هایی که بر اثر عواملی چون تبخیر، اشباع شدن، واکنش های شیمیایی در محیط های رسوبی مانند دریا، دریاچه، غار، رودخانه و ... به وجود می آیند، سنگ های رسوبی را تشکیل می دهند. کانی هایی که در اثر فشار و دمای زیاد در محیط های خشک و جامد پدید می آیند، سنگ های دگرگون شده را می سازند. باید توجه داشت که گاهی ممکن است سنگی فقط از یک کانی تشکیل شده باشد. به طور مثال سنگ مرمر تقریباً از یک کانی به نام کلیست تشکیل شده است. اکثر سنگ ها از مجموعه ی چند کانی به وجود آمده اند، مانند گرانیت که قسمت اعظم آن از سه کانی کوارتز، فلدسپات و بیوتیت تشکیل شده است.

چرخه سنگ ها
     سنگ های آذرین از سرد شدن و انجماد مواد مذاب، به نام ماگما، حاصل می آیند. این فرآیند که تبلور نامیده می شود، ممکن است در زیر زمین صورت گیرد که در این صورت ماده ی مذاب در زمان طولانی تری سرد می شود و بلورهای درشتی را به وجود می آورد. این سنگ ها را آذرین درونی می نامند.
     ممکن است ماده ی مذاب خود را به سطح زمین برساند، که در این صورت ماده ی مذاب با سرعت بیشتری سرد می شود و سنگ دارای بلورهای ریزی می شود. به این سنگ ها آذرین بیرونی گویند. به عقیده ی زمین شناسان کره ی زمین در ابتدا یا مدتی پس از تشکیل شدن، به حالت مذاب بوده است و رفته رفته قسمت های رویی آن سرد شده و اولین سنگ های آذرین را تشکیل داده است. بنابراین سنگ های اولیه ی زمین همگی از نوع آذرین بوده اند.
     سنگ های آذرین با تماس با آب و هوا دچار هوازدگی و رفته رفته به ذرات کوچک تری تبدیل می شوند. این ذرات کوچک بر اثر نیروی گرانش، آب های جاری، یخچال ها، امواج و باد حمل می شوند. این حرکت آنها را باز هم به ذرات کوچک تر یا مواد محلول در آب تبدیل می کند و به محیط های رسوبی مانند دریاها و دریاچه ها می برد. این مواد در محیط های رسوبی، به صورت لایه های موازی و افقی روی هم ته نشین و مواد رسوبی حاصل تحت تأثیر فرآیندی به نام سنگ زایی، سخت و محکم می شوند و سنگ های رسوبی را تشکیل می دهند. اگر سنگ های رسوبی در عمق زیادی قرار گیرند، بر اثر فشار وزن لایه های بالایی یا فشار حاصل از حرکات ورقه های زمین و گرمای داخل زمین، تغییر می کنند و سنگ های جدیدی به نام سنگ های دگرگونی را می سازند. این سنگ ها دگرگونی هم اگر تحت تأثیر گرمای بیشتری قرار گیرند، ذوب و تبدیل به ماگما می شوند. از انجماد ماگما دوباره سنگ های آذرین جدید به وجود می آیند.
     البته باید توجه داشت که همیشه چرخه ی سنگ طی فرآیند کامل بالا صورت نمی گیرد. راه های کوتاه تری هم برای این که چرخه کامل شود، وجود دارد. برای مثال، گاهی سنگ آذرین بدون این که هوازده و به سنگ‌رسوبی تبدیل شود، تحت تأثیر گرما و فشار به سنگ دگرگونی تبدیل می شود.

استفاده از حواس
    یک زمین شناس به کمک حس بینایی خود می تواند رنگ و بافت سنگ ها را تشخیص دهد و با کمی تجربه، کانی های اصلی سنگ را با چشم غیرمسلح یا ذره بین شناسایی کند. 
    گاه‌لازم‌است سنگینی نسبی سنگ راباسایر سنگ‌ها بسنجد. گاه از حس بویایی خود استفاده می‌کند وبرخی‌ازسنگ‌هارا ازبوی آن ها تشخیص می دهد، مانند سنگ هایی که در آن ها گوگرد وجود دارد. همچنین‌صدای‌سنگ‌درموردسنگ فنولیت و طعم و مزه‌ی سنگ در اقسام سنگ‌های تبخیری اهمیت دارد. گاهی سختی نسبی سنگ ها می تواند در شناسایی آن ها به زمین شناسان کمک کند.

سنگ های آذرین
     هرچه بیشتر به عمق زمین فرو رویم، دما بالاتر می رود و در اعماق زیاد، دما بیش از آن حدی می شود که برای ذوب سنگ ها در سطح زمین لازم است. زمانی تصور می‌شد که‌آن‌چه در زیر پوسته‌ی زمین پنهان است، حالتی مذاب دارد. اما امروزه اغلب زمین شناسان معتقدند که با وجود دمای زیاد، مواد درونی زمین نمی توانند به حالت مذاب باشند، زیرا فشارهای عظیمی که از بالا بر آن ها وارد می آید، مانع ذوب شدن سنگ ها در اعماق زیاد می شود. این مواد فقط در نقاطی از اعماق زمین به صورت مذاب و سيال در می آیند که به علتی چون حرکت ورقه های سنگ کره، از مقدار فشار کاسته شود یا سنگ های سطحی زمین به عمقی برسند که مقدار گرما خارج از تحمل آن ها باشد. در هرجا که سنگ ها ذوب شوند، ماده ی مذاب به دلیل سیال شدن به سمت بالا حرکت می کند و راه خود را به بیرون از پوسته باز می کند و گدازه را به وجود می آورد. گدازه ها پس از سرد شدن، سنگ های آذرین بیرونی را می سازند؛ ولی اگر ماده ی مذاب نتواند به سطح زمین برسد، در داخل پوسته دوباره جامد می شود و تشکیل سنگ های آذرین درونی را می دهد.

 

تعریف ماگما
     ماگما ماده ای است طبیعی، داغ و قابل تحرک که از ذوب سنگ ها در اعماق زمین به وجود می آید و به قسمت های بالایی پوسته و یا روی سطح پوسته راه می یابد و به تدریج دمای خود را از دست می دهد و پس از انجماد، سنگ های آذرین را به وجود می آورد.
به ماگمایی که از دهانه‌ی آتش فشان ها خارج می شود و به سطح زمین می رسد، گدازه می گویند. همه ی حجم ماگماها به حالت مذاب نیست، به همراه مواد سيال، قطعات سنگ های ذوب نشده و کانی های متبلور شده نیز دیده می شود. 
عوامل مؤثر بر تشکیل ماگما 
    در ذوب شدن بخشی سنگ ها سه عامل گرما، فشار و آب دخالت دارند.

گرما
     گرما سبب می شود که یون های تشکیل دهنده ی کانی های سنگ شروع به حرکت کنند. با افزایش گرما فاصله ی یون ها نسبت به هم زیاد می شود، سرعت حرکت آنها افزایش می یابد و حجم سنگ زیاد می شود. سرانجام پیوندهای شیمیایی که یون ها را در کنار هم نگه می دارند، شکسته می شود و از این به بعد یون ها در مایع حاصل شده به آزادی حرکت می کنند.
     امروزه زمین شناسان افزایش گرما در نقاط خاص را که سبب ذوب سنگ می شود، به فعالیت های مواد رادیواکتیو نسبت می دهند. در اثر واکنش های رادیواکتیو انرژی و گرمای کافی برای ذوب تولید می شود. البته مواد رادیواکتیو در همه ی نقاط توزیع یکسانی ندارند. به همین دلیل ذوب سنگ ها و تشکیل ماگما در نقاط خاصی متمرکز است.


فشار
     افزایش فشار بر خلاف گرما، باعث استحکام پیوندهای شیمیایی و مانع از دور شدن یون ها از یکدیگر می شود. در نتیجه از ذوب سنگ ها جلوگیری می کند. چون هر چه عمق زیاد شود، فشار هم افزایش پیدا می کند. برای ذوب سنگ ها در اعماق زیاد نسبت به سطح زمین گرمای بیشتری لازم است. 
    در داخل زمین دو نوع فشار در جلوگیری از ذوب سنگ ها یا تسریع در آن دخالت دارند. یکی از این فشارها ناشی از وزن سنگ های بالایی ماگما است. نوع دیگر فشار که بر ذوب سنگ ها اثر دارد، حاصل حرکات ورقه های لیتوسفری است که اثر این گونه فشارها در محل دور شدن دو ورقه از یکدیگر یا برخورد بین دو ورقه کاملاً محسوس است.

آب
     آب به دلیل ساختمان مولکولی خاص خود بر یون های موجود در کانی ها نیرو وارد می کند و جدا شدن آن ها را آسان می سازد. چون آب کم و بیش در همه ی سنگ ها وجود دارد، می توان آن را عاملی مهم در فرآیندهای ذوب و تبلور به شمار آورد.

بافت در سنگ های آذرین
     در مطالعات صحرایی که ابزارهای پیچیده آزمایشگاهی در دسترس نیست، زمین شناسان برای توصیف سنگ از اندازه و آرایش بلورهای سنگ، که اصطلاح بافت را برای آن به کار می برند، استفاده می کنند. البته بافت سنگ در مطالعات دقیق تر آزمایشگاهی و مشاهده‌ی میکروسکوپی سنگ ها هم کاربرد دارد. بسیاری از بافت ها علاوه بر آن که سنگ های آذرین را از بقیه ی سنگ‌ها متمایز می کنند، می تواند اطلاعاتی هم درباره ی بیرونی یا درونی بودن سنگ و حتی عمقی که سنگ در آن از ماده ی مذاب به وجود آمده است، ارائه دهند. مهم ترین عامل مؤثر در بافت یک سنگ، سرعت سرد شدن ماگما است. سردشدن سریع سبب تشکیل بلورهای ریز و سردشدن آرام باعث به‌وجودآمدن بلورهای درشت می‌شود. 
    گروهی از سنگ های آذرین، که بلورهای آن ها با چشم غیرمسلح دیده نمی شوند، دارای بافت نهان بلورین (آفانیتیک) هستند. 
    هنگامی که توده ی عظیمی از ماگما در داخل زمين سرد مي شود، سنگ هاي آذرين درشت بلوري به وجود مي آيد كه در آن بلورها به خوبي با چشم غيرمسلح قابل رؤيت اند،‌ به اين نوع بافت آشكار بلورين يا (فانريتيك) مي گويند.
    بافت آشكار بلورين را مي توان بر حسب اندازه‌ي بلورها به سه گروه درشت بلور (بلورهاي درشت تر از 5 ميلي متر) متوسط بلور (بلورهاي 2 تا 5 ميلي متر) و ريزبلور (بلورهاي كوچك تر از 2 ميلي متر تا حد رؤيت چشم) تقسيم بندي كرد. 
گاهي ممكن است سرعت سرد شدن در يك ماگما دو يا چند بار تغيير كند. مثلاً ماگمايي كه در اعماق زياد و به آهستگي در حال سرد شدن است و تعدادي از كاني هاي آن بلورهاي نسبتاً درشتي را تشكيل داده اند، به طور ناگهاني به سطح زمين نزديك يا حتي به روي زمين منتقل شود. در اين صورت بلورهاي درشت در زمينه اي ريزبلور يا بدون بلور ديده مي شوند.
     در بعضي از فوران هاي آتش فشاني،‌ مواد مذاب به هوا پرتاب مي شوند يا به داخل آب مي ريزند، در اين صورت اين مواد با سرعت زيادي سرد مي شوند و فرصت تشكيل بلور در سنگ داده نمي شود. سنگ هايي كه به اين طريق از سرد شدن ماده‌ي مذاب حاصل مي شوند، بلور ندارند و بافت آن ها را شيشه اي مي نامند.
     گاهي سرد شدن سريع گدازه هايي كه گاز فراوان در خود دارند، سبب به جاي ماندن حفرات خالي ناشي از خروج گازها در سنگ مي شود. در اين صورت نام متخلخل (حفره دار) را براي بافت اين   سنگ ها به كار مي برند. 
     در مواردي هم فعاليت انفجاري كوه هاي آتش فشان سبب مي شود كه گدازه‌ها به صورت ذراتي به ريزي ذرات خاكستر به هوا پرتاب شوند. ذرات جامد پرتاب شده ممكن است به صورت لايه‌اي در محيط‌هاي رسوبي ته‌نشين شوند و سنگ هايي را بسازند كه ذرات آن‌ها آذرين، ولي ته نشيني آن‌ها شبيه به سنگ هاي رسوبي باشد. بافت اين گونه سنگ ها را آذرآواري يا پيروكلاستيك مي گويند.
     اگر اندازه‌ي مواد پرتابي از دهانه‌ي آتش فشان بزرگ باشد پس از ته نشيني به يكديگر جوش مي خورند و سنگ هاي يكپارچه را مي سازند كه به آن ها آذرآواري يا آگلومرا مي گويند.

سنگ هاي رسوبي
    چهره‌ي زمين دائم در حال تغيير است. عواملي مانند نيروي گرانش، آب‌هاي جاري، امواج دريا، باد، يخچال‌ها و حتي انسان، به همراه فعاليت‌هاي شيميايي موادي چون آب، اكسيژن، كربن دي اكسيد، اسيدها و مواد ديگر سبب تخريب و تجزيه‌ي سنگ هاي قديمي روي زمين مي شوند. مواد تخريب شده به صورت ذرات منفصل يا مواد محلول به محل‌هاي پست مانند درياها، درياچه‌ها، كنار رودخانه‌ها، غارها، بيابان‌ها و بسياري نقاط ديگر برده و در اين محل ها ته نشين مي شوند. 
    حال اين پرسش پيش مي آيد كه پس چرا طي صدها ميليون سال تخريب و تجزيه‌ي سنگ‌هاي خشكي‌ها، محيط‌هاي پست از مواد تخريبي پر نشده اند؟ علت اين است كه با گذشت زمان، در اثر دخالت عوامل متعدد مواد ته‌نشين شده كه معمولاً سست و ناپيوسته اند، به سنگ هاي سخت و يكپارچه‌اي تبديل مي شوند كه به آنها سنگ هاي رسوبي مي گويند. پس سنگ هاي رسوبي از موادي حاصل مي شوند كه قبلاً در تركيب سنگ‌هاي ديگر بوده اند.
    سنگ‌هاي رسوبي به همراه سنگ‌هاي آذرين و دگرگوني، بخش جامد و سنگي پوسته‌ي زمين را مي سازند. سنگ هاي رسوبي گرچه در مقايسه با سنگ هاي آذرين و دگرگوني بخش كمتري از حجم پوسته را مي سازند به دليل اين كه سطح زمين تشكيل مي شوند، قسمت اعظم سطح قاره ها را مي پوشانند. سنگ هاي رسوبي به علت لايه لايه بودن و همچنين به همراه داشتن آثار و بقاياي موجودات زنده‌ي قديمي به زمين شناسان كمك مي كنند تا جزئيات تاريخ گذشته‌ي زمين را بازسازي كنند. گذشته از اين سنگ‌هاي رسوبي محل ذخيره و انتقال آب‌هاي زيرزميني هستند و به علت وجود ذخاير زغال سنگ،‌ نفت، گاز، نمك، كاني هاي مختلف آهن دار و به عنوان ماده‌ي اوليه برخي صنايع، اهميت اقتصادي فراواني دارند.

تعريف رسوب
     هوازدگي، سنگ هاي قديمي را به تدريج متلاشي و به قطعات كوچك تري تبديل مي كند. اين قطعات خرد شده معمولاً در محل اوليه باقي نمي مانند، بلكه عوامل فرسايشي از قبيل،‌ آب، باد، يخ و ... آن ها را به صورت مخلوط يا محلول با خود حمل مي كنند و به درون محيط هاي رسوبي چون درياها و درياچه ها مي برند. به طور كلي، به موادي كه بر اثر عوامل فرسايشي حمل و در محيط‌هاي رسوبي ته‌نشين مي شوند،‌ رسوب مي گويند.
    هنگامي كه انرژي يك رود زياد است، شروع به تخريب و حمل مواد تخريب شده مي كند و هنگامي كه انزژي آن كم مي شود، مثلاً زماني كه شيب بستر رود كاهش پيدا مي كند يا از حجم آب كم مي شود، شروع به ته‌نشيني موادي مي كند كه در حال حمل كردن آن‌ها بود.
عمل رسوبگذاري از لحظه اي شروع مي شود كه كار حمل پايان مي گيرد. ذرات ماسه و گل جمع شده در پشت يك سد يا ساحل يك دريا، ريگ و قلوه سنگ بستر و كنار‌ه‌ي يك رود، بلورهاي ريز نمك طعام يك درياچه و حتي گرد و غبار روي وسايل منزل، مثال هايي از اين فرايند بي وقفه‌اند.

منشأ رسوبات
     به طور كلي منشأ رسوبات را به ترتيب زير مي توان طبقه بندي كرد. 
 رسوبات آواري (تخريبي): ذراتي هستند كه از تخريب سنگ هاي آذرين، دگرگوني و رسوبي حاصل شده اند. اين ذرات تحت تأثير فرايندهاي فيزيكي قرار گرفته و به علت مقاومت بيشتري كه در برابر عوامل شيميايي كرده اند به صورت جامد از طريق عوامل حمل و نقل به حوضه هاي رسوبي انتقال داده شده يا در محل سنگ اوليه به جاي مانده اند. كوارتز، فلدسپات، كاني‌هاي سنگين و در مراحل بعدي ميكاها و كاني‌هاي رسي، از جمله ذرات تشكيل دهنده‌ي رسوبات آواري هستند.
 رسوبات شيميايي و بيوشيميايي: رسوباتي هستند كه تحت تأثير واكنش هاي شيميايي يا تحت تأثير فعاليت جانداران دريايي از محلولي جدا شده و ته‌نشين مي شوند. سنگ هايي كه تحت تأثير هوازدگي شيميايي قرار مي گيرند، قسمتي از مواد تشكيل دهنده‌ي خود را به صورت محلول در  اختيار عوامل حمل و نقل قرار مي دهند. اين مواد محلول پس از قرار گرفتن در شرايط مناسب، تحت تأثير ويژگي‌هاي محيط رسوبي از قبيل دما، غلظت، PH، مقدار اكسيژن و نوع جانداران فعال در محيط رسوبي به صورت رسوب شيميايي ته نشين مي شوند. رسوبات آهكي داخل غارها و رسوبات تخريبي مانند ژيپس و نمك طعام، به صورت شيميايي و مواد اوليه‌ي اغلب سنگ هاي آهكي تحت تأثير فعاليت جانداران دريايي رسوب مي كنند.
 رسوبات آلي (بقاياي بدن جانداران): رسوباتي هستند كه از بقاياي جانداران شكل مي گيرند و داراي تركيب خاص شيميايي اند. به طور مثال جانداران زيادي وجود دارند كه براي تشكيل پوشش محافظ بدن (پوسته و صدف) و اسكلت خود به مواد معدني از قبيل كربنات‌هاي كلسيوم، منيزيوم، سيليسيوم و گاهي فسفات، سولفيدها و اكسيدهاي آهن نياز دارند. با مرگ اين جانداران، بقاياي انباشته شده‌ي اسكلت و صدف آن‌ها، سنگ‌هايي با منشأ آلي را ايجاد مي كنند. از طرف ديگر انباشته شدن اندام‌هاي مختلف گياهي در كف حوضه‌هاي رسوبي و فساد آن‌ها به كمك باكتري‌هاي غيرهوازي، زغال سنگ‌ها را ايجاد مي كنند.
     £ رسوبات آذرآواري: فعاليت هاي آتش فشاني دريايي و قاره اي موجب پرتاب ذرات مختلفي مانند غبار، خاكستر، قطعات كوچك و بزرگ سخت شده، ماده‌ي مذاب و ... مي شوند. اين ذرات ممكن است در فواصلي دور از محل آتش فشان يا نزديك به آن روي هم انباشته شوند و رسوباتي را به وجود آورند كه منشأ آتش فشاني دارند. اين رسوبات را از آن‌جا كه بر اساس فرايندهاي رسوبي حمل ونقل ورسوبگذاري مي‌شوند،‌ ولي داراي منشأ آتش‌فشاني هستند، رسوبات آذرآواري مي نامند.

محيط هاي رسوبي
     ته نشيني رسوبات در درياها و خشكي ها در شرايط بسيار متنوعي انجام مي شود. واژه محيط رسوبي براي توصيف ناحيه‌اي با مشخصات فيزيكي،‌ شيميايي و زيستي خاص به كار گرفته مي شود. 
مخروط افكنه: در دامنه‌ي كوه‌ها و محل برخورد كوه با دشت به وجود مي آيد. مواد تشكيل دهنده‌ي آن قلوه سنگ و ريگ، گاهي همراه با ذرات رس، است. ذره‌هاي رسوبي جورشدگي و گردشدگي ضعيفي دارند. لايه‌هاي تشكيل شده معمولاً متقاطع و نامنظم بر روي هم قرار مي گيرند. 
£ دشت سيلابي: در زمين‌هاي نسبتاً هموار اطراف رودها به وجود مي‌آيد. در مواقع سيل و طغيان، رودخانه تا اين محل گسترش پيدا مي كند. از ويژگي‌هاي اين محيط، ماسه‌هايي با جورشدگي نسبتاً خوب، همراه با توده‌هايي از گل و لاي و رس است كه گاهي داراي لايه‌هاي متقاطعي با هم هستند. داخل رسوبات اين منطقه فسيل هاي نرم تنان آب شيرين، شاخه و برگ درختان ديده مي شود. 
£ دلتا: در محل برخورد روي با دريا يا درياچه به وجود مي آيد. ويژگي اين محيط ماسه‌هايي است با جورشدگي و گردشدگي خوب، با لايه هاي موازي و در بيشتر نقاط لايه بندي متقاطع نيز دارد. در بين رسوبات فسيل گياهان و نرم تنان آب شور ديده مي شود. 
£ تلماسه‌هاي ساحلي: در حاشيه‌ي درياهايي كه رطوبت كم است، به وجود مي آيند. ذرات جورشدگي خوب و لايه ها داراي لايه‌بندي متقاطع هستند.
£ محيط‌كولابي: رسوبگذاري‌در درياچه‌هايي كه درشرايط اقليمي خشك وبياباني به‌وجود مي‌آيند، بيشتر شيميايي است و نمك‌هاي مختلفي مثل نمك خوراكي و ... همراه با رسوبات سليتي تيره رنگ كه گاهي غني از مواد آلي است، در آن ها ته نشين مي شود. تنوع جانداران در اين محيط‌ها كمتر از محيط‌هاي دريايي است.
£ محيط ساحلي: محيطي است كه در موقع جزر از آب بيرون مي ماند و در هنگام مد زير آب قرار مي گيرد. رسوبات اين منطقه درشت و ريزاند و در ميان آن‌ها از قطعه سنگ‌هاي بزرگ تا گل‌هاي نرم ديده مي‌شود. دراين منطقه مقداري بقاياي صدف نرم‌تنان و اسكلت آهكي مرجان‌ها و ... يافت مي شود.
£ محيط كم عمق (فلات قاره): اين منطقه از سطح آب در موقع جزر شروع مي شود و تا عمق 200 متر ادامه دارد. رسوبات اين قسمت هم از نظر ويژگي و هم از نظر انتشار با هم متفاوت اند، زيرا شدت امواج و جريان‌هاي دريايي ورود رودها در اين قسمت متفاوت است. در اين منطقه ماسه فراوان است. در دهانه‌ي رود مقدار لاي و رس نيز به فراواني ديده مي شود. رسوبات آهكي در اين محيط زياد است،‌ زيرا تعداد جانداران اين منطقه از آب بيشتر از هرجاي ديگر است و در ضمن ريف‌هاي مرجاني در اين قسمت به وجود مي‌آيند.
£ محيط عميق: به عمق 200 متر به پايين مي گويند. اين منطقه داراي دو نوع رسوب اصلي است: يك نوع، رسوبات حاصل از مواد بسيار دانه ريزي كه از قاره‌ها حمل شده اند، اما به علت سبكي وزن در قسمت هاي كم عمق دريا رسوب نكرده اند. اين مواد را گل هاي دريايي مي نامند.  رنگ اين گل ها ممكن است سبز، آبي، قرمز يا زرد باشد.
     نوع ديگر رسوبات اين قسمت از دسته‌ي رسوبات آلي و بيشتر شامل بقاياي اسكلت جانداران ميكروسكوپي دريا يا همان پلانكتون‌هاست كه جنس آن‌ها ممكن است آهكي يا سيليسي باشد.

دياژنز
     با انتقال رسوبات به محيط‌هاي رسوبي و ته نشين شدن آنها، سنگ هاي رسوبي تشكيل نمي شوند. براي اين كه رسوبات نرم و منفصل به سنگ هايي سخت و متصل تبديل شوند، مجموعه اي از تغييرات فيزيكي و شيميايي لازم است. مجموعه فرآيندها و فعل و انفعالاتي كه پس از رسوبگذاري ذرات و در طول سنگ شدن به وقوع مي پيوندد و موجب به وجود آمدن سنگ‌هاي رسوبي مي شود «دياژنز» (سنگ زايي) نام دارد. فرآيندهايي كه در دياژنز دخالت دارند، عبارت اند از:
ـ گرما 
ـ فشار
ـ از دست دادن آب
ـ سيماني شدن: سيماني شدن، فرآيندي شيميايي است كه طي آن آب‌هاي زيرزميني در حين حركت خود از ميان منافذ موجود در رسوبات، موادي را كه به صورت محلول در خود دارند، با مناسب شدن شرايط به صورت سيمان در بين ذرات منفصل برجاي مي گذارند و سبب متصل شدن ذرات جدا از هم مي شوند.
ـ تبلوردوباره: دراين‌فرآيند يك كاني تغيير شكل پيدا مي‌كند و به حالتي پايدارتر تبديل مي شود. 
ـ موجودات زنده: اثر جانداران تك سلولي در فرآيند سنگ شدن اهميت ويژه اي دارد. مطالعات  اقيانوس شناسي نشان مي دهد كه در عمق 75 متري، هر گرم از لجن‌هاي كف دريا حاوي       106 × 63 عدد باكتري است. اين باكتري ها در تشكيل نفت و زغال سنگ و كاني ها نقش دارند. براي مثال، باكتري هاي غيرهوازي اكسيژن مورد نياز خود را از تركيب سخت نشده به دست مي آورند و مواد سختي را بر جاي مي گذارند.
ـ زمان: زمان به تنهايي در سنگ شدن رسوبات نقش مهمي ندارد، نقش ساير عوامل در مدت زمان طولاني در سنگ شدگي بيشتر است. 
ويژگي هاي سنگ هاي رسوبي:

لايه بندي
     رسوبات به صورت لايه هاي افقي روي هم ته نشين مي شوند. ضخامت هر لايه از حد ميكروسكوپي تا ده متر تغيير مي كند.
     دو لايه‌ي مجاور ممكن است از نظر اندازه‌ي ذرات، جنس ذرات، سختي و رنگ با يكديگر متفاوت باشند. گاهي ممكن است در شرايط ويژه اي لايه بندي نازك و شيبداري در داخل لايه‌هاي سنگي ضخيم تر به وجود آيد كه به آن لايه بندي متقاطع گويند.

فسیل
     یکی از ویژگی های مهم سنگ های رسوبی وجود آثار و بقایای جانداران قدیمی در آنهاست. فسیل ها در اغلب سنگ های رسوبی یافت می شوند. فسیل ها از شواهد مهم در مطالعه ی شرایط محیطی گذشته ی زمین و یکی از عوامل اساسی در تطابق لایه های رسوبی اند.

تخلخل
     تخلخل یکی از ویژگی های سنگ های رسوبی است که به غیر از برخی از سنگ های آتش فشانی سایر سنگ های آذرین و دگرگونی فاقد آن هستند.

نفوذپذیری
     به توانایی یک سنگ یا رسوب برای انتقال دادن آب و سیالات دیگر نفوذپذیری می گویند. میزان نفوذپذیری یک سنگ به تعداد و اندازه‌ی فضاهای خالی سنگ و از همه مهم تر به ارتباط بین فضاهای خالی آن بستگی دارد. اغلب سنگ های رسوبی نفوذپذیری خوبی دارند.

رنگ
    یکی‌دیگرازویژگی‌های سنگ‌های رسوبی، رنگ آن‌هاست که به آسانی جلب توجه می‌کند. رنگ سنگ‌های رسوبی یا به رنگ کانی های اصلی تشکیل دهنده ی آن سنگ بستگی دارد یا به رنگدانه هایی که سبب رنگ آمیزی سیمان سنگ ها شده یا بر اثر هوازدگی شیمیایی در سنگ به وجود آمده اند.

بافت
  به اندازه، شکل و ترتیب قرار گرفتن اجزای تشکیل دهنده سنگ های رسوبی در مقیاس کوچک (نمونه ی دستی یا میکروسکوپی) بافت می گویند. بافت در سنگ های رسوبی اهمیت ویژه ای دارد، چون شواهد خوبی در تعیین مسافت حمل شده و نوع محیط رسوبگذاری است.

سنگ های دگرگون شده
    گروه دیگری از سنگ ها که لیتوسفر زمین را می سازند سنگ های دگرگون شده نام دارند.
    تأثیر فشار و گرمای زیاد روي سنگ ها، بدون این که ذوب شوند، سبب تغییرات فیزیکی و شیمیایی آن ها می شود و سنگ های جدیدی به نام سنگ های دگرگون شده به وجود می آیند. فرآیند تشکیل این سنگ ها از یک سو ممکن است با فرآیند ذوب شدن سنگ ها و از سوی دیگر با فرآیندهای سطحی چون هوازدگی و دیاژنز آمیخته شود. به همین دلیل تعیین حدفاصل دقیق میان سنگ های دگرگونی با سنگ های آذرین و رسوبی چندان آسان نیست. تبدیل گل رس به آجر یا سفال را شاید بتوان نوعی دگرگونی مصنوعی دانست. با گرما دادن به گل رس در کوره، بدون آن که عمل ذوب صورت گیرد آجر یا سفال به وجود می آید. آجر و سفال نسبت به گل رس متراکم تر، سخت تر، زیباتر و ... می شود. سنگ های دگرگون شده نیز نسبت به سنگ های اولیه دارای چنین خواصی می شوند، از این رو یکی از استفاده های مهم سنگ های دگرگون شده این است که اغلب آن‌ها پس ازبرش و صیقل‌دادن به عنوان سنگ تزیینی درروکاریا داخل ساختمان ها به کار می روند.

تعریف دگرگونی
     به مجموعه فرآیندهایی که تحت شرایط خاص سبب تغییر ساختمان و ترکیب کانی شناسی    سنگ ها شده است و یک سنگ را در حالت جامد به سنگ دیگری تبدیل می کند، دگرگونی یا متامورفیسم گویند. سنگی که حاصل دگرگونی است، ممکن است نسبت به سنگ مادر، شکل، اندازه با ترکیب شیمیایی کانی ها و در نتیجه بافت و ترکیب شیمیایی کلی جدیدی پیدا کند. 
عوامل مؤثر بر دگرگونی 
ـ گرما
ـ فشار: فشار نیز مانند گرما با افزایش عمق زیاد می شود. منشأ فشاری که به سنگ ها وارد می شود، گوناگون است. برای دگرگونی سنگ ها 3 نوع فشار مؤثر است.
1-    فشار ناشی از وزن لایه های بالایی
2-    فشار ناشی از فعالیت های تکتونیکی (چین خوردگی، گسل خوردگی)
3-    فشار سال PF که ناشی از آزاد شدن گازهاست. این فشار در شرایطی به وجود می آید که مواد فرّار زندانی شده در منافذ یا شکاف های ریز سنگها، منبسط شوند. در این حالت فشاری به سنگ های اطراف خود وارد می کنند.
ـ سیالات فعال: سیالات نقش اساسی در دگرگونی سنگ ها به عهده دارند. سیالات با نقش کاتالیزوری خود ترکیب کانی ها را عوض می کنند، بدون آن که حالت جامد سنگ تغییر کند.
ـ مدت زمان: زمان هم در برخی از دگرگونی ها مؤثر است. هرچه زمان تحت تأثیر فشار و گرما طولانی تر باشد، دگرگونی شدیدتر است.

انواع دگرگونی
     با توجه به عوامل تعیین کننده ای که در دگرگونی سنگ ها دخالت دارند، که از آن میان نقش یک یا چند عامل اساسی تر است، دگرگونی های مختلفی به وجود می آید. به طور کلی می توان به انواع مجاورتی، جنبشي، فنی، گرمابی، اصابتی و عمومی (ناحیه ای) اشاره کرد.

ـ دگرگونی مجاورتی
این نوع دگرگونی به طور مستقیم به نفوذ توده ی آذرین در پوسته ی جامد زمین بستگی دارد.

ـ دگرگونی جنبشی
     این نوع دگرگونی در اثر فشار جهت دار و گرمای حاصل از تبدیل انرژی مکانیکی در موقع شکستن سنگ‌ها به وجود می آید. دگرگونی جنبشی در نقاطی از پوسته‌ی‌زمین که حرکات شدیدوناگهانی دارند، رخ می‌دهد. در محل سطح گسل‌ها که شرایط‌لازم برای‌این نوع دگرگونی‌فراهم است، می توان سنگ‌هایی را یافت که در آنها، قطعات خرد شده و گوشه دار سنگ های مجاور سطح گسل به خوبی دیده می شوند. به این نوع سنگ که نشان دهنده‌ی دگرگونی جنبشی است، برش گسلی می گویند.

ـ دگرگونی دفنی
     این نوع دگرگونی در نتیجه ی انباشته شدن دایمی رسوبات در کف حوضه های رسوبی به وجود می‌آید. لایه های زیرین حوضه‌ی رسوبی براثر نیروی وزن رسوبات بالایی، به تدریج فشرده می شوند و آب خودرا از دست می‌دهند وسفت وسخت می‌شوند (دیاژنز) وسنگ‌های رسوبی را تشکیل می‌دهند.

ـ دگرگونی گرمابی
     نوعی دگرگونی است که در آن نقش آب بسیار داغ نسبت به سایر عوامل مهم تر است. منشأ این آب‌ها ممکن است ماگما یا آب‌های زیرزمینی باشند که مدتی در مجاورت سنگ های عمقی داغ قرار گرفته‌اند.
     در این نوع دگرگونی، گاهی موادی به سنگ اولیه اضافه می شود و گاهی موادی از سنگ اولیه کاسته می شود و حتی ممکن است بین بعضی مواد جابه جایی صورت گیرد.

ـ دگرگونی اصابتی یا دگرگونی برخوردی
    بر اثر اصابت سنگ های آسمانی (متئوریت) بزرگ بر سطح زمین به وجود می آید. در محل برخورد انرژی جنبشی زیاد سنگ آسمانی به گرما تبدیل می شود و فشار زیادی را در لحظه ی برخورد ایجاد می کند.

ـ دگرگونی ناحیه ای
      نوعی دگرگونی است که در آن ممکن است تمام عواملی که در دگرگون شدن سنگ ها از آن ها نام بردیم، دخالت کنند. بیشتر سنگ های دگرگون شده ی زمین هم به این طریق به وجود آمده اند.
دگرگونی ناحیه ای تا اعماق زیاد و مساحت زیادی رخ می دهد.
ویژگی های سنگ های دگرگونی
     سنگ های دگرگونی دارای ویژگی هایی هستند که از طریق آن ها می توان این نوع سنگ را طبقه بندی، چگونگی به وجود آمدن آن ها را تفسیر و تحلیل، محیط و شرایط تشکیل سنگ را از نظر دما و فشار شناسايي و به طور خلاصه تاريخچه‌ي تشكيل سنگ هاي دگرگونی را مطالعه کرد.
این ویژگی ها عبارتند از:
ـ تخلخل
ـ بافت
ـ نوع کانی ها

کاربرد سنگ ها
     استفاده از سنگ، قدمتی به اندازه ی تاریخ بشر دارد. از آن هنگام که انسانی با پرتاب سنگ حیوانی درنده را از طرف خود فراری داد یا به کمک قطعه سنگی هسته ی میوه ای را شکست یا در غاری سکنی گزید و راه های منتهی به غار را سنگفرش کرد، با سنگ الفتی دیرینه یافت که تا امروز همچنان باقی مانده است.
     استفاده ی بهینه ی انسان از سنگ ابتدا با سنگ های سخت و با لبه های تیز آغاز شد و سپس با تغییر شکل سنگ‌ها، دیگر ابزار و وسایل ضروری ساخته شدند. آن گاه انسان به طور اتفاقی، از سنگ های ذوب شده ی کنار آتش های بزرگ، فلزهایی چون نقره و سرب به دست آورد و ذهن کنجکاوش به دنبال ذوب سنگ های مختلف، آلیاژی از مس و قلع را یافت و رفته رفته ساخت وسایل مفرغی آغاز شد. کوشش های بشر در ذوب سنگ ها سرانجام به کشف آهن و فولاد منجر شد و این راه ادامه پیدا کرد تا عنصرها یکی پس از دیگری از سنگ ها خارج شدند و در خدمت آدمی قرار گرفتند.
     قرن ها گذشت و سنگ همچنان در زمینه های شهرسازی، هنر، اقتصاد، صنعت، کشاورزی، پزشکی و ... یار و یاور انسان ها بود تا آدمی توانست با تولید انرژی فراوان از سنگ ها انقلابی شگرف به وجود آورد. امروزه کاربرد سنگ ها آن قدر گسترده است که کمتر فعالیت بشری را می توان یافت که رابطه ای با سنگ ها نداشته باشد.

ابزار و وسایل
     مطالعات باستان شناسی در نقاط مختلف کره ی زمین نشان می دهد که فلینت (سنگ آتش زنه) از اولین سنگ هایی بوده است که انسان های اولیه برای شکار حیوانات، قطعه قطعه کردن و پوست کندن شکار، بریدن و ساییدن گیاهان و چوب و ساختن تبر و چکش و ... استفاده کرده اند.

ساختمان سازی
     غارها و شکاف های سنگی اولین محل های مورد استفاده ی انسان برای فرار از سرما، حیوانات درنده و ... بوده است. سپس ساخت خانه هایی از سنگ های موجود در طبیعت آغاز شد. رفته رفته، تراشیدن سنگ ها برای ساختمان سازی تحولی عظیم در نوع ساختمان ها به وجود آورد.

هنر
     روی آوردن به آفرینش های هنری، یکی از ابعاد والای انسانی است که آدمی را از دیگر جانداران متمایز کرده است.

صنایع مختلف
    امروزه کمتر صنعتی را می توان یافت که همه یا چند نوع از مواد اولیه ی آن از سنگ ساخته نشده باشد. تقریباً همه ی فلزها، شبه فلزها و غیرفلزها و به عبارتی دیگر تقریباً همه ی عنصرها از سنگ به دست می آیند. 

    صنایع ایران با وجود كادر مهندسي بسيار قوي ،‌تجهيزات توليدي تخصصي و انحصاري ، تعهد و التزام پرسنل و مديريت شركت به امر كيفيت و تحويل به موقع ، همكاري با توليد كنندگان معتبر داخلی ، وجود شبكه گسترده فروش و خدمات باعث گرديد اين شركت در مدت فعاليت چند ساله خود در زمینه های زیر سر بلند از انجام كليه سفارشات در يافتي ، نامي نيك از تلاش صنعتگر ايراني در صنایع داخلی بر جاي بگذارد.

 

     - ارائه خدمات مشاوره در زمینه های  مختلف صنایع ( برندینگ, طراحی لوگو, چاپ و تبلیقات )

     - مطالعات مکان یابی و مطالعات بازارهای هدف صنایع

     - مطالعات امکان سنجی و طرحهای توجیهی صنایع

     - طراحی و احداث واحدهای صنایع ( تاسیسات و ابنیه )

     - اصلاح, ارتقاء و تامین تجهیزات و ملزومات واحدهای صنایع

    - تامین و تدارک کلیه لوازمات صنایع ( ابزارآلات, ملزومات ایمنی, ماشین آلات صنعتی, ماشین سازی, برق, الکترونیک, اتوماسیون صنعتی, انرژیهای نو و پاک )

     - همکاری آموزشی و مشاوره ای در طراحی و پیاده سازی واحدهای صنایع ( صدور کلیه گواهینامه های استاندارد بین المللی ISO )

     - فن آوری اطلاعات و ارتباطات واحدهای صنایع ( سخت افزار, نرم افزار, سیستم های جامع و خدمات اینترنت, طراحی وب سایت, شبکه و سیستم های مدیریت CRM 

     - مشاور بانکی و سرمایه گذاری واحدهای صنایع

     - تامین مالی

       ما به دنبال ايجاد فرصت هاي جديد  براي کسب و کار شما هستيم, فرصت هاي کسب و کار نبايد از دست بروند، در دسترس بودن اطلاعات جامع و بروز کسب و کار مي تواند به تحولي مثبت در فضاي کسب و کار شما بينجامد, براي شروع  و اثبات عملي اينکه ما هواي شما را داريم با ما تماس بگيريد.

 

                                                                                                                                                               صنایع ایران

شرکت وردسان

شرکت وردسان

ارسال شده در : ۱۳۹۴/۰۴/۰۹
شرکت وردسان

شرکت وردسان

ارسال شده در : ۱۳۹۴/۰۴/۰۹
اتصالات قابل انعطاف

اتصالات قابل انعطاف

ارسال شده در : ۱۳۹۷/۱۲/۱۴
ماشین ساز پایدار صنعت ارومیه

ماشین ساز پایدار صنعت ارومیه

ارسال شده در : ۱۳۹۴/۰۴/۲۴
وکیل پایه یک وکارشناس ارشد حقوق

وکیل پایه یک وکارشناس ارشد حقوق

ارسال شده در : ۱۳۹۴/۰۴/۳۱
داوری در دعاوی وقراردادها

داوری در دعاوی وقراردادها

ارسال شده در : ۱۳۹۴/۰۴/۳۱
مشاور حقوقی در شرکت ها

مشاور حقوقی در شرکت ها

ارسال شده در : ۱۳۹۴/۰۴/۳۱
گروه صنعتی نانو طراح

گروه صنعتی نانو طراح

ارسال شده در : ۱۳۹۴/۰۵/۱۱
مشاوره پیش تولید

مشاوره پیش تولید

ارسال شده در : ۱۳۹۴/۰۵/۱۱
نشست مقامات عالی رتبه ایران و آلمان

نشست مقامات عالی رتبه ایران و آلمان

ارسال شده در : ۱۳۹۴/۰۵/۲۴
تولید قطعات لاستیکی شایان پلیمر

تولید قطعات لاستیکی شایان پلیمر

ارسال شده در : ۱۳۹۴/۰۷/۰۴
صنایع مفتولی کمیل

صنایع مفتولی کمیل

ارسال شده در : ۱۳۹۴/۰۷/۰۹
عایق نانو پلیمر - عایق نانو سیلیکون

عایق نانو پلیمر - عایق نانو سیلیکون

ارسال شده در : ۱۳۹۷/۰۷/۰۴


Copy

شرکت فنی مهندسی علم و صنعت خواجه نصیر

مطالب مرتبط

ثبت شکایات

قوانین ثبت آگهی

قوانین وبسایت

 

logo-samandehi

دارای پروانه نشر از مرکز فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

آدرس : ایران- تهران، زعفرانیه

صندوق پستی 1458-19395

تلفن :

+982122750210

+982122750380

+982122750430

نمابر:

+982122750569

همراه:

+989128361805

ایمیل:

info@sanayeiran.com

وبسایت:

www.sanayeiran.com

عضویت در خبرنامه

... و یا ایمیل خود را وارد کنید.

 
تماس با ما

*نام:

ايميل:

*پيام: